Hava Trafik Emniyeti Elektronik Personeli (ATSEP)

Günümüzde hava araçlarının uçuşunun bütün evrelerinde emniyetli bir şekilde sağlanmasını teminen haberleşme, seyrüsefer ve gözetim sistemleri dünyanın her yerinde uygulamaya konulmakta ve kullanılmaktadır.

Bu sistemlerin operasyonel olarak faaliyetlerini sürdürmesi konusunda sorumlu olarak sistemlerin bakımı, kontrolü, kalibrasyonu ve tesisatıyla ilgilenen personel Hava Trafik Emniyeti Elektronik Personeli (ATSEP) olarak adlandırılmaktadır. ATSEP kavramı Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) ve Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (Eurocontrol) tarafından benimsenmiş bir terminoloji olup, hava trafik hizmetlerinin emniyeti için kullanılan havacılık elektroniği alanında görev yapan mühendis ve teknik personeli ifade etmektedir.

ATSEP'lerin en bilinen görevleri; hem hava seyrüsefer hizmetlerinde Hava Trafik Kontrolörü tarafından kullanılan sistemlerin (Radar ve Haberleşme Sistemleri gibi), hem de uçağı kullanan Pilot'a doğrudan Seyrüsefer Hizmeti veren sistemlerin (VOR, DME, NDB, ILS vb…) 24 saat hizmet vermesini sağlamaktır.

Dünyada hava trafik hacminde yaşanan düzenli artış doğrultusunda emniyete yönelik tedbirlerde de bir artış yaşanmıştır. Bu çerçevede, hava trafik kontrolörleri, pilotlar ve hava aracı bakım personeli ile birlikte emniyet zinciri içerisinde yer alan Hava Trafik Emniyeti Elektronik Personelinin (ATSEP) yeterliliğine ilişkin çalışmalar ülkemizde de başlatılmıştır.

Yapılan çalışmalarda, Eurocontrol tarafından yayımlanmış olan ESARR 5 (ATM Hizmet Personeli) dokümanı esas alınmış olup, 31 Ocak 2007 tarihinde yayımlanmış olan Yönetmelik ile ilk defa ATSEP kavramı için eğitim, sağlık ve lisanslandırma ölçütleri uygulanmaya başlanmıştır.

Hâlihazırda, ülkemizde hava trafik emniyeti elektronik hizmetlerinin planlanması, işletilmesi ve bakımını sağlamakla birlikte sahip olunması gereken şartların belirlenmesi, sertifika, lisans ve derecelerinin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenmektedir.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 14.11.2013 tarihli “Hava Trafik Emniyeti Elektronik Personeli Sınav, Sertifika, Lisans ve Yetkilendirme Yönetmeliği (SHY-ATSEP)” geçerli olup, ülkemiz Hava Seyrüsefer Hizmet Sağlayıcılarının Elektronik Birimlerinde görev yapan tüm personel bu Yönetmeliğe tabidir.

Bu Yönetmelikte öngörülen şartları sağladığını belgelendiren ve temel eğitim programına alınan personele, ilgili eğitim kuruluşu veya hava seyrüsefer hizmet sağlayıcısının başvurusu üzerine ilk olarak asistan ATSEP ve sonrasında Genel Müdürlüğümüz tarafından yapılacak sınav sonucu başarılı olunması durumunda ATSEP lisansı verilmektedir.

Hâlihazırda ATSEP temel ve yeterlilik eğitimleri DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından verilmektedir. Diğer hizmet sağlayıcıların ve Üniversitelerin de SHY-ATSEP yönetmeliği kapsamında eğitim vermeleri imkânı bulunmaktadır.

Asistan ATSEP adaylarının seçiminde uygulanacak ölçütler:

a) T.C. vatandaşı olması veya Türkiye’de çalışma iznine sahip olması,

b) 29/4/1992 tarihli ve 3795 sayılı Bazı Lise, Okul ve Fakülte Mezunlarına Unvan Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında bu maddenin ikinci, üçüncü veya dördüncü fıkrasında belirtilen mezuniyet şartlarını sağlaması,

c) 17 nci maddede belirtilen sağlık şartlarını taşıdığını gösterir geçerli sağlık kurulu raporu alması,

ç) Taksirli suçlar ile kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, bir yıldan fazla hapis veya affa uğramış olsalar bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı ve haksız mal edinme suçlarından hükümlü bulunmamasıdır.

Genel Müdürlüğümüz tarafından, ATSEP lisansı verilmeden önce başvuru sahibinden aşağıdaki şartlar aranır;